Organizacja i zasady działania Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Krakowie.


Regionalna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Krakowie jest jedną z 16 regionalnych komisji orzekających w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych działających na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1440), która weszła w życie z dniem 1 lipca 2005 r. oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2005 r. w sprawie działania organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz organów właściwych do wypełniania funkcji oskarżyciela (Dz. U. z 2019 r.  poz.189).

Regionalna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Krakowie jest organem orzekającym w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych pierwszej instancji w zakresie dotyczącym odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych:

 

1) jednostek samorządu terytorialnego, ich związków i stowarzyszeń, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 49 pkt 3;

2) realizacji budżetu wojewody, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 49 pkt 4;

3) jednostek podległych i nadzorowanych przez wojewodę;

4) samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych;

5) innych jednostek otrzymujących środki publiczne przekazane z budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub innych środków publicznych, którymi dysponują te jednostki;

6) innych jednostek w zakresie środków otrzymanych z budżetu wojewody lub z innych środków, którymi dysponuje wojewoda.

Art. 51 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1440 )



W skład Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej wchodzą przewodniczący, jeden lub dwóch jego zastępców i od 5 do 21 członków komisji.

Kadencja komisji orzekających trwa 4 lata. Przewodniczącego Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej i jego zastępców powołuje i odwołuje, na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezes Rady Ministrów (są oni powoływani spośród kandydatów zgłoszonych przez Prezesa Izby). Natomiast członków komisji powołuje również Prezes Rady Ministrów jednakże na wniosek Przewodniczącego Regionalnej Komisji Orzekającej.

 

Regionalna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Krakowie składa się z Przewodniczącego Komisji, Zastępcy Przewodniczącego i dziesięciu Członków.

 

Regionalna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie jest organem Izby, jedynie na podstawie przepisów ustawy została umiejscowiona przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Krakowie. Mocą postanowień ustawy Prezes Izby zapewnia siedzibę, obsługę administracyjno – techniczną i prawną Regionalnej Komisji Orzekającej oraz ponosi wydatki związane z jej funkcjonowaniem.


Komisja orzeka na rozprawie lub posiedzeniu w składzie trzech osób. Członkowie Regionalnej Komisji Orzekających są niezawiśli w zakresie orzekania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych i podlegają tylko przepisom prawa. Orzekają w granicach określonych ustawą oraz na mocy przekonania opartego na ocenie dowodów, rozstrzygają samodzielnie nasuwające się zagadnienia prawne i nie są związani rozstrzygnięciami innych organów, z wyjątkiem prawomocnego wyroku sądu.

Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest dwuinstancyjne. Postępowanie przed Regionalną Komisją Orzekającą (po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych),  oraz postępowanie odwoławcze przed Główną Komisja Orzekającą.

Zasady obowiązujące w postępowaniach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych to: domniemanie niewinności, prawo do obrony, jawność postępowania, dwuinstancyjność, niezawisłość i niezależność organów orzekających.

Stronami postępowania przed Komisją Orzekającą w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych są obwiniony oraz oskarżyciel. Obwinionym jest osoba, wobec której oskarżyciel wystąpił z wnioskiem o ukaranie za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Oskarżycielem przed Komisją Orzekającą jest Rzecznik dyscypliny finansów publicznych, który występuje z wnioskiem o ukaranie. 

 

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają:

 

„1. Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają, z zastrzeżeniem art. 4a:

1) osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych albo organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, lub zarządzającego mieniem tych jednostek lub podmiotów;

2) kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;

3) pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, z zastrzeżeniem ust. 2;

4) osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami.

2. W przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w art. 17 osoba niebędąca pracownikiem jednostki sektora finansów publicznych, której na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych zamawiający powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, działająca jako pełnomocnik zamawiającego, podlega odpowiedzialności za to naruszenie, jeżeli zamawiający jest jednostką sektora finansów publicznych lub udzielane zamówienie publiczne jest finansowane ze środków publicznych.

Art. 4a) Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 13 podlegają:

1) osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu, któremu odrębną ustawą lub na jej podstawie albo na podstawie umowy lub w drodze porozumienia powierzono określone zadania związane z realizacją programu finansowanego z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, zwanych dalej „środkami unijnymi lub zagranicznymi”;

2) osoby zobowiązane do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, którym przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub które wykorzystują takie środki;

3) osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu zobowiązanego do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, któremu przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub który wykorzystuje takie środki”.

Art. 4 i 4a ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1440 )

 

Katalog przypadków naruszenia dyscypliny finansów publicznych , stanowiący zakres przedmiotowy odpowiedzialności, został zawarty od art. 5 do art. 18c ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2019 r.  poz. 1440) i stanowią między innymi:

 

1) Przeznaczenie dochodów, z wyłączeniem dochodów własnych oraz dochodów gromadzonych na rachunku funduszu motywacyjnego, uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce (art. 7 ustawy).

2) W zakresie dotacji:

a)   przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielania;

b)  nierozliczenie przekazanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji;

c)   nieustalenie kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu;

d)  wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację;

e)   nierozliczenie otrzymanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji;

f)    niedokonanie zwrotu dotacji w należnej wysokości lub nieterminowe dokonanie zwrotu tej dotacji (art. 8, 9 ustawy).

3) Dokonanie zmiany w budżecie lub planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia (art. 10 ustawy).

4) Dokonanie wydatku ze środków publicznych bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków. (art. 11 ustawy).

5) Zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia do zaciągania zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych (art. 15 ustawy).

6) Naruszenie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych – katalog naruszeń został wymieniony w art. 17 i 17a ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r.

7) Zaniechanie przeprowadzenia lub rozliczenia inwentaryzacji albo przeprowadzenie lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm.) (art. 18 ustawy).

8) Wykazanie w sprawozdaniu budżetowym danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej (art. 18 ustawy).

 

Karami orzekanymi za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:

•   upomnienie;

•   nagana;

•   kara pieniężna;

•   zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres od roku do 5 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

 

W przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie Komisja Orzekająca może wymierzyć karę łagodniejszego rodzaju lub odstąpić od jej wymierzenia.



Na rozstrzygnięcie wydane przez Regionalną Komisję Orzekającą w I instancji przysługują stronom następujące środki zaskarżenia: odwołanie w przypadku orzeczenia; zażalenie na postanowienie Regionalnej Komisji Orzekającej oraz na zarządzenie Przewodniczącego Regionalnej Komisji Orzekającej.

Organem II instancji w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych. W związku z powyższym strony postępowania mają prawo wnieść odwołanie od orzeczenia wydanego w I instancji w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia z uzasadnieniem — do Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych. Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem komisji, która wydała orzeczenie w I instancji.

Na rozstrzygnięcia Głównej Komisji Orzekającej służy skarga do sądu administracyjnego, którą wnosi się w terminie 30 dni od dnia otrzymania orzeczenia komisji II instancji.